W roku w którym cała Polska obchodzi 150 rocznicę Powstania Styczniowego przypomnijmy o wydarzeniach związanych z ziemią stupską.
Jak pisze prof. Ryszard Juszkiewicz w książce „Powstanie Styczniowe na północnym Mazowszu”:
W dniu 12 marca doszło do następnego, nieszczęśliwego dla Polaków starcia pod Rydzewem. Przedtem, 11 marca, został wysłany z Mławy w kierunku Ciechanowa oddział lotny pod dowództwem esauła Dukmasowa, w sile 120 żołnierzy piechoty i 45 Kozaków, z zadaniem ogólnym rozpoznania terenu. Kiedy Dukmasow dotarł do wsi Drogiszka, dowiedział się o pobycie w tych stronach oddziału powstańczego, liczącego około 100 partyzantów, dowodzonego przez Teofila (Wiktora) Jurkowskiego.
Z Drogiszek Dukmasow pomaszerował na Rydzewo. Nie dochodząc do Rydzewa Kozacy natknęli się na pikietę powstańczą, którą spędzili i pocwałowali za nia do Rydzewa. W tym czasie oddział powstańczy opuszczał zabudowania dworskie Góreckiego i szykował się do odejścia w lasy. Kozacy zaatakowali powstańców ogniem z dwóch stron, z zamiarem związania ich w walce, do czasu nadejścia piechoty Dukmasowa. Oddział powstańczy został rozbity. Poległo 40 partyzantów, pięciu dostało się do niewoli. Kilkunastu partyzantów zostało rannych. Reszta oddziału uległa rozproszeniu. Większość (ok. 40 osób) oddziału została ściągnięta później do oddziału Józefa Malinowskiego, stacjonującego kilka kilometrów od Przasnysza. Pod Rydzewem polegli m.in. Szczepkowski z Janowa, Walery Sadowski z Konopek i Antoni Ciarkowski z Goździewa.
W spisie uczestników powstania styczniowego na północno-wschodnim Mazowszu odnajdujemy:
– Walery Sadowski, lat 24, z Konopek. Walczył w oddziale Teofila Wiktora Jurkowskiego, m.in. na mławskim Mazowszu. Poległ w bitwie pod Rydzewem w dniu 12.III. 1863 r. Pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu w Sulerzyżu.
– Olszewscy, dwaj bracia, rolnicy ze Słupska* walczyli w powstaniu.
/*Słupsk i Stupsk w niejednej publikacji używane bywają zamiennie; nie ma jednak wątpliwości, że chodzi o „nasz” Stupsk./
prof. Ryszard Juszkiewicz – ur. 1 stycznia 1928 roku w Janowie, od 1949 roku Mławianin. Prawnik, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, historyk, badacz dziejów ziemi mławskiej, senator I i II kadencji. Autor blisko 30 książek i około 400 artykułów, recenzji i biogramów o treści historycznej.
Dodaj komentarz