Parafia powstała w drugiej połowie wieku XIV a pierwsza wzmianka o kościele św. Jakuba pochodzi z roku 1467. Obecny murowany kościół pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego wzniesiony został w roku 1881 a konsekrowany w 1885 przez biskupa Henryka Kossowskiego.
Tak o historii miejscowości informuje lokalny serwis grudusk.com:
Wizytacja kościelna z 1775 roku informuje: Wieś Łysakowo w województwie mazowieckim, w ziemi ciechanowskiej, w powiecie przasnyskim leżąca. W niej jest kościół drewniany stary, spróchniały, w kwadrat stawiany z mniejszym i większym chórem dwa razy stawiany i już nie raz reperowany. Na lewej stronie wchodząc do kościoła jest zakrystia i skarbczyk. Wierzch bez szczytów okrągły, na dłuż ma w sobie sążni dwanaście a na szerz cztery. (….) Kościół ten łysakowski jest parafialny, do inszego nie jest przyłączony. Ma wiosków do siebie należących w parafii, których liczy siedemnaście: Łysakowo, Przywilcz, Stryjewko, Stryjewo, Leśniewo Dolne, Leśniewo Górne, Humięcino, Andrychy, Humięcino Stara Wieś, Humięcino Koski, Rychty, Sepiełaki, Marchwały, Humięcino Retki, Zakrzewo Mniejsze, Zakrzewo Większe, Mirzanowo, Janowo.
Cała parafia liczyła około 600 wiernych. Kolatorami kościoła byli: Mikołaj Karski komornik ziemski ciechanowski, Józef Kozicki komornik ziemskie ciechanowski, Tomasz Kanigowski skarbnik nowogrodzki, Franciszek Kozicki burgrabia grodzki ciechanowski, Maciej Dęby, Aleksander Kanigowski i Bogumiła Makowiecka komornikowa ciechanowska.
Miejscowy kościół był w bardzo złym stanie „i go poprawiać nie można, gdyż cieśle sprowadzeni do reparacji godni nie chcieli się podjąć reparować, a drudzy podjąwszy się, odstąpili”. Miejscowy proboszcz zdawał sobie sprawę ze złego stanu kościoła, ale w parafii brak było „extra ordynaryjnego dobrodzieja na podźwignięcie kościoła parafialnego”.
Przy parafii łysakowskiej miejscowy proboszcz ustanowił szpital. Tak zwano ówcześnie domy opieki społecznej „Może w nim mieszkać osób ośm ubogich (…) Do którego najmniejszych nie masz fundacji, tylko jedyna litość i miłosierdzie parafianów, kiedy kto ubogiemu kawałek chleba poda”.
Mimo biedy miejscowy proboszcz był dobrego zdania o moralności i zachowaniu swoich parafian. W przeciwieństwie do parafii w Grudusku nie było tu obyczajowych skandali. Ksiądz zapisał „lubo nie podobna tego zapisać, żeby w tej parafii ludzie znajdowali się bez grzechów, atoli jednakowoż takowych nie masz, którzy publicznie prawa Boskie lub kościelne gwałcili i przestępowali zgorszeniem publicznym gmin i pospólstwa i chociaż czasem trafia się, że gniewy i niechęci między sąsiedztwem wzniecą, lecz potem ustają. Trafi się czasem, że niektóra osoba w materii nieczystości wykroczy, lecz z tego błocka grzechowego prędko wybrnie. Słowem mówiąc, że się takowe osoby nie znajdują, które by w jakiś złych zastarzałych nałogach trwały i zostawały”.
Przy parafiach zawsze starano się tworzyć szkoły parafialne, które oprócz katechizmu miały też uczyć dzieci: pisania, czytania i rachunków, jednak w miejscowej parafii szło to bardzo opornie. Według źródeł kościelnych z 1811 roku „proboszcz często w czasie nauk [z ambony] zachęca lud do oddawania dzieci do nauki, wbijając w nich potrzebę publicznego oświecenia, lecz to nic nie skutkuje”. W następnych latach kolator (opiekun) miejscowej parafii niejaki Karski (zapewne dziedzic Łysakowa) obiecywał zdobyć środki finansowe na szkołę, ale wobec braku odpowiedniego lokalu oraz funduszy projekt upadł. Również w następnych latach, aż do schyłku XIX wieku nie było tu szkoły.
Łysakowo na początku XIX wieku było niewielką miejscowością. W 1827 roku w tej wsi było 20 domów i 147 mieszkańców. Według opisu z końca XIX wieku były tu: kościół, karczma i wiatrak. Jak zapisano wieś „zamieszkała jest przez drobną szlachtę, ma 34 domy, 299 mieszkańców, 1 273 morgi gruntów”.
W 1921 roku notowano 44 domy i 320 mieszkańców. Była to, oprócz Gruduska, największa wieś w gminie. W Łysakowie jeszcze w latach dwudziestych istniał niewielki majątek ziemski należący do Pszczółkowskich (70 ha), jednak w późniejszych latach został on całkowicie rozparcelowany dając początek osadzie Łysakowo kolonia, widocznej na mapie z lat trzydziestych XX wieku.
cały artykuł Historia: Łysakowo
W rodzinnej historii Łysakowo to miejsce ślubu pradziadków Ignacego i Katarzyny (1887) urodzin pięciorga spośród ich dzieci (1895-1902) , miejsce ostatniego spoczynku prapradziadków (1892 i 1902) i praprapradziadka (1866)
#Suwiński #Rudziński #Krośnicki
Dodaj komentarz