O wędrówce i potrzebie organizacji. Stupski protoplasta zaczął się przemieszczać przez Sławogórę i okolice błot Niemyje…
Po zasiedleniu rzek do wyżyny mławskiej osadnicy prawdopodobnie nie zaraz, lecz po dłuższem zatrzymaniu się posunęli się dalej i zajęli tereny północne wyżyny.
A więc: Grzybowo, Długokąty („półwysep”), Chmielewo (od chmielu), Łęg (łąka), Załęże (za łaką, idąc od Orzyca i Chmielewa), Zakrzewo (za krzami), Turowo, Bielawy (biele=wolne od lasu żyzne grunty), Pepłowo (Popiołowo)
(…)
Teraz dopiero i tutaj dopiero nasz szczęśliwy i „zwycięski” dotąd osadnik spotkał się z narodem Prusów, jako z pojedynczymi w puszczy ludźmi, z którymi niełatwo mógł się rozmówić i którzy spoglądali nań nieufnie, a może nieprzyjaźnie…
Kontakt ten z biegiem czasu stawał się coraz wyraźniejszy i nasz Mazur pierwszy raz na swojej drodze poczuł się zagrożony. Musiało to wywrzeć nie małe wrażenie na trwożliwego osadnika, żyjącego w rozsypce, nie mającego żadnej organizacji wojennej, a „za grody – błota i lasy”. Było się nad czem zastanawiać.
Zaczął się więc organizować i skupiać na wszelki wypadek, zbierać na narady i wiece („wiecza”) w centralnem miejscu nad rzeczką, które później na stale przezwano „wieczewnią” (wiecownią) czyli Wieczwnią (dzisiaj Wieczfnia)
Jednocześnie prawdopodobnie pomyśleli mieszkańcy o miejscu ofiar i w pięknem tajemniczem miejscu nad doliną Orzyca na błocie usypali („zgrzebli”) górę, otoczoną wodą, gdzie ustanowili miejsce ofiar i zaczęli go nazywać „zgrzebiskiem”, w ówczesnym języku Grebsko, dzisiaj Grzebsk, nazwany również „Zgrzebsk”.
We wspomnianym dyplomacie Bolesława Śmiałego z r. 1065 wymienione jest razem ze Stupskiem również ponad wszelką wątpliwość w liczbie „castra”: GREBEZCO
Tak Stupsk, jak Wieczfnia, jak Grzebsk należą do najstarszych parafji. Widocznie jako miejsca dawnego kultu, najwięcej się nadawały do skutecznego nasadzenia chrześcijaństwa, a przyzwyczajenia ludności ułatwiały sprawę.
fragment z „Z dziejów Mławskiego Mazowsza. Szkic historyczny”
Dodaj komentarz